14/07/2025

A política comercial estadounidense entrou nunha fase de aguda incerteza. A medida que se estende o prazo para aplicar novas tarifas recíprocas, as mensaxes desde Washington son cada vez máis agresivas. Aínda que só se alcanzaron acordos co Reino Unido e Vietnam, enviáronse cartas a outros países cos aranceis que entrarían en vigor o 1 de agosto, e que manteñen en esencias as taxas anunciadas durante o chamado “Día da Liberación”.

En paralelo, intensifícanse os casos excepcionais. Brasil foi ameazado cun arancel do 50%, xustificado non por razóns comerciais, senón por cuestións políticas internas, como o xuízo ao expresidente Bolsonaro e a suposta censura de redes sociais estadounidenses. Do mesmo xeito, propúxose impor un arancel do 10% para os BRICS polo seu suposto intento de debilitar o papel do dólar como moeda de reserva. Este xiro ao uso de tarifas con fins políticos marca un punto de inflexión na política comercial, o que amplía a incerteza sobre que países poderían ser sancionados e con que intensidade.

Tamén se expandiron os aranceis sectoriais. O cobre foi o primeiro en estar afectado, cunha taxa do 50%, por motivos de seguridade nacional e o desexo de promover a produción doméstica. Aínda que o seu impacto directo é limitado pola súa escasa participación nas importacións totais, senta un precedente que se podería estender a sectores estratéxicos como o dos semicondutores e o da industria farmacéutica. Neste último caso, o propio Trump insinuou tarifas de ata o 200%, o que tería consecuencias significativas para os prezos e as cadeas de subministración.

Para complicar aínda máis as cousas, durante a fin de semana, o republicano anunciou novos aranceis do 30% sobre as importacións procedentes de México e da Unión Europea, a partir do 1 de agosto, o que supón unha escalada directa da estratexia comercial da Casa Branca. Aínda que Trump deixou a porta aberta a axustes en caso de chegar a acordos antes desa data, o ton das cartas dirixidas aos gobernos de ambas as rexións manifesta unha vontade de impor condicións en lugar de buscar compromisos recíprocos.

No entanto, neste contexto de tensións e ameazas, os mercados financeiros parecen sorprendentemente indiferentes. Malia o notable incremento no risco de que as tarifas volvan aos niveis máximos anunciados o 2 de abril, os principais índices bolsistas seguen en máximos históricos. O xigante da intelixencia artificial Nvidia alcanzou unha valoración de 4 billóns de dólares, o que elevou o S&P 500 a cotas que representan xa case a metade do PIB mundial. Só activos afectados directamente polas últimas noticias, como o cobre ou o real brasileiro, reaccionaron con forza.

Parece que este optimismo bolsista se apoia en dous piares. O primeiro é que os datos económicos seguen a mostrar resiliencia: nin a inflación nin o emprego mostraron aínda efectos negativos atribuíbles aos aranceis. O segundo é que existe a percepción de que, ao seren decisións unilaterais da Presidencia, as tarifas poden ser facilmente revertidas se as súas consecuencias foren prexudiciais. Esta idea actúa como unha especie de rede de seguridade para os investidores.

Porén, este fenómeno podería xerar un bucle de validación mutua: se os mercados interpretan as tarifas como inofensivas e reaccionan positivamente, isto podería animar o presidente norteamericano a endurecer aínda máis a súa postura. De feito, Trump declarou recentemente que o mercado está a responder ben perante as súas políticas, o que podería reforzar a súa convicción de aplicar novas medidas disruptivas.

Non obstante, durante os próximos días non se espera que os datos interrompan o actual escenario favorable para as bolsas mundiais. A inflación de xuño nos Estados Unidos debería manterse contida, mentres que o estímulo fiscal derivado do proxecto orzamentario de Trump podería dar certo apoio ao crecemento. Do mesmo modo, comeza unha nova tempada de presentación de resultados empresariais e o consenso apunta a un crecemento interanual modesto dos beneficios por acción do S&P 500; polo tanto, moitos analistas consideran que as estimacións conservadoras actuais deixan marxe para sorpresas positivas. Se se cumpre esta expectativa, os resultados poderían actuar como catalizador a curto prazo para os mercados.

En definitiva, somos conscientes de que a inercia do mercado é poderosa e que podería seguir impulsando os principais índices bolsistas á alza, mesmo en ausencia de factores fundamentais que o xustifiquen. No entanto, observamos con preocupación a actual compracencia do mercado, tendo en conta a crecente fraxilidade que subxace a este aparente equilibrio. O mercado segue aferrado á idea de que Trump vai recuar antes de inflixir un dano real á economía, pero o risco de accidente aumenta a medida que o fai a retórica do republicano.