2025/09/08

Iraileko lehen astea dezelerazio ekonomikoaren seinaleen eta banku zentralek laguntza ematen jarraituko duten konfiantzaren arteko oreka delikatuak markatu zuen. Estatu Batuetan, enpleguaren datuak eta Erreserba Federalak berriki erakutsitako tonu malguagoak egon ziren arretaren erdigunean. Lan-merkatuak neke-zantzu berriak eman zituen: lanpostuak sortzea urte batzuetako gutxienekoetara murriztu zen, eta langabezia-tasak pixka bat gora egin zuen. Oraindik ez da narriadura sakona, baina hoztek aurreko hiruhilekoetako BPGren hazkundearen dinamismoa apurtzen du. Testuinguru horretan, Fed-a tasen jaitsiera bat prestatzen ari da, prebentziozko murrizketa gisa interpretatzen dena, egonkortasuna ziurtatzera bideratuagoa berehalako krisi bati erantzutera baino.

Aldi berean, Europak tentsio politikoko beste aste bat bizi izan zuen, Frantzia fokuaren erdigunean zegoela. Gobernuak berehalako mozio bati egin beharko dio aurre, eta horrek aurrera egingo balu, Emmanuel Macron presidentea lehen ministro berria izendatzera edo hauteskundeak aurreratzera beharturik egongo da. Ziurgabetasun hori iritsi da herrialdearen egoera fiskala kezka iturri den une batean, eta sendotzeko plan argirik ez izateak inbertitzaileen mesfidantza elikatzen du. Frantziaren zorraren eta Alemaniaren zorraren arteko diferentzialak handiak dira oraindik, arrisku-saria ez da desagertzen, eta maila altuetan jarrai dezake krisi politikoa konpontzen ez den bitartean.

Zurrunbilo horiek gorabehera, geografia guztiak lotzen dituen atzealdea berbera da: ekonomia globala hozten ari da, baina ez amiltzen. Narratiba horri “MariKixkur” izena jarri diote, haurrentzako ipuin ospetsuari erreferentzia eginez, eta horrek esan nahi du jarduera ekonomikoa oreka-puntu ideal batean mantentzen dela: ez beroegi inflazio-tasak gorantz bultzatzeko, ez hotzegi enpresa-mozkinen hazkundea zigortzeko. Egoera horri esker, banku zentralek moneta-politika ez horren oldarkorrarekin jarraituko dute, inflazioa epe luzeko helburuetatik gertu dagoelako.

Horrela, Estatu Batuetan burtsa-indizeak maximo historikoetatik gertu daude, neurri handi batean adimen artifizialaren inguruan den gogoak eta zerga-politikak sektore estrategikoetako inbertsioa babesten jarraitzeko itxaropenak bultzatuta. Erreferentziazko enpresa teknologikoen mozkinen aurreikuspenak beherantz berrikusteak ere ez du nabarmen aldatu arriskuagatiko gosea.

Errenta finkoko merkatuetan, Atlantikoaren bi aldeetako bonu subiranoen errentagarritasunen bat-bateko atzerakada izan zen asteko gauzarik deigarriena. Estatu Batuetan, 10 urterako bonuak %4,07ko errendimenduarekin itxi zuen, hau da, astean oinarrizko 15 puntuko jaitsiera izan zuen, apiriletik izandako minimoetan dela. Bitartean, 2 urterako erreferentzia %3,5eko errentagarritasuneraino amildu zen, eta hori ez zen 2022ko irailetik gertatzen, Erreserba Federalak tasen berehalako murrizketarako itxaropenak finkatu ahala.

30 urterako bonuaren errendimendua ere, azken asteetan urakanaren begian kokatu zena Feden independentziari buruzko zalantzen ondorioz, %4,75eko mailara jaitsi zen. Hala ere, banku zentralaren independentzia zalantzan dagoen pertzepzioa sendotuz gero, goranzko doikuntza gehiago espero litezke epe luzeko inflazioaren itxaropenetan, dolar ahulagoa eta urrea babesleku gisa erakargarriagoa baita.

Izan ere, urrea bihurtu da asteko protagonistetako bat, hilabeteetan zehar ibili zen tartea gorantz hautsi baitu. Batzuek beldur instituzionalei egozten dieten arren, epe laburreko errendimendu errealen jaitsierak azaltzen du mugimenduaren zati handi bat, eta horrek estaldura natural gisara hartzea indartzen du ziurgabetasun-ingurune batean.

Bestalde, kredituak eta zor emergenteak indar handia izaten jarraitzen dute. Hegakortasuneko agertoki batean errentagarritasuna bilatzeak eskari handiari eutsi dio, eta erakargarritasun berezia izan dute Brasil, Mexiko edo Hegoafrika bezalako herrialdeetako tokiko bonuek, herrialde horietako errentagarritasunek aise gainditzen baitituzte beren pareko herrialde garatuenak.

Laburbilduz, asteak argi utzi zuen merkatuak bide estutik doazela: banku zentralek eskaintzen duten koltxoiaz fidaturik, baina politika ekonomikoaren edo politika instituzionalaren edozein akatsek sentimenduan bat-bateko aldaketa eragin dezakeela jakitun.

Eskerrik asko analisi honetan gurekin egoteagatik. Hurrengo entzunaldira –hots, kapitulura– arte.