Burtsak 2023an: inflazioarekiko mendekotasun kritikoa
2023. urtea ziurgabetasunez beteta dator. Azken hilabeteetan arriskuen egoera zertxobait hobetu bada ere, konplexua izaten jarraitzen du oraindik.
Udako hilabeteetatik aurrera, hain zuzen, tonu eraikitzaileagoa hasi gara hautematen. Narratiba mesedegarriagoa eraikitzeko lehen urratsa Ameriketako Estatu Batuetako inflazioren punta handienarekin izan genuen, ekainean goia jo zuenean, eta ordutik behera egin du. Desinflazioaren itxaropena AEBetako azpiko KPIak indartu zuen; irailean iritsi zen gorenera, eta bi hilabete jarraian daramatza apaltzen. Oraintsuago, zuhurtasunak zuhurtasun, euroguneko KPIak maximoa ezarri du urrian; halere, erregistro baxuago bakarra dugu oraingoz, azarokoa, alegia.
Bi faktorek ahalbidetu dute desinflazioa: alde batetik, prezio energetikoak, batez ere petrolioa eta gas naturala, udako hilabeteetan erregistratutakoak baino askoz maila baxuagoetan mantentzen dira. Bestetik, munduko hornidura-kateen funtzionamendu hobeari esker, manufakturen prezioetan presio txikiagoak daude, eta KPIaren mailak apaltzen ari dira.
Inflazioaren eremuko seinale itxaropentsu horiei erantzunez, banku zentralen oldarkortasun txikiagoa deskontatzen hasi dira inbertitzaileak, azken bileretan interes-tasen igoeren erritmoa murriztu baitute, nahiz eta haien diskurtsoak oldarkorra izaten jarraitu, inbertitzaileen euforia saihestu nahian, ahal den neurrian.
Bitartean, ekonomiak espero baino erresistentzia handiagoaren zantzuak ari dira erakusten, eta duela hilabete batzuk iragartzen zen estanflazio-egoera ez da argi gauzatu. 2023an geldialdi ekonomikoa izango dela aurreikusten bada ere, oraingoz ez dugu atzeraldi larria gertatuko denaren ebidentziarik, ez Europan, ez Estatu Batuetan. Atlantikoaren alde honetan, gas naturalaren eskariaren beherakadak eta urte sasoi honetan ohi baino askoz maila altuagoan dauden erreserbek urrundu egin dituzte neguko hilabeteetan gasaren eta elektrizitatearen murrizketak jasateko arriskuak. Era berean, aurreratutako adierazleek gora egin dute azaroan eta abenduan, baita enpresen mozkinek ere.
Estatu Batuetan, lan-merkatuaren sendotasunari eta pandemian pilatutako aurrezkiari esker, jarduerak eutsi egin dio planetako ekonomia handienak jasan duen moneta-doikuntza handiari, eta jarduera sendoarekin jarraitu du urteko hirugarren hiruhilekoan. BPGren hazkundea, jakina, gero eta txikiagoa izango da datozen hiruhilekoetan, baina ezin dugu baztertu Erreserba Federalak arrakasta izatea inflazioa epe luzerako helburura eramateko asmoan, atzeraldi ekonomiko handia eragin gabe.
Txinan hazkundeak zigor gogorra jaso du 2022an koronabirusaren bata bestearen ondorengo olatuengatik, osasun-neurri murriztaileekin egon da herrialdearen hein handi bat, baina azkar ari da uzten COVID zero politika, eta horrek atea irekitzen dio, parez pare, 2023an espero zena baino susperraldi handiagoari.
Eta zume horiekin, zer jokabide izan dezake burtsak 2023an? Inflazioak hartzen duen ibilbidearen araberakoa izango da, ia erabat. Alde horretatik, bi ikuspegi kontrajarri daude merkatuan: lehenengoa, guk partekatzen duguna, inflazioa azkar beherantz joatearen aldekoa da, eta banku zentralek interes-tasak igotzeari utziko diotela bat-bateko geldialdi ekonomikoa eragin aurretik. Bestela esanda, lur hartze ekonomiko leuna lortuko dute, eta inflazioa epe luzeko helburuetara eramango dute, enpleguaren eta jarduera ekonomikoaren mailetan beherakada nabarmenik eragin gabe. Egoera horrekin, burtsaren igoerak ia bermatuta egongo lirateke 2023an.
Aitzitik, beste analista batzuen ustez, atzeraldi ekonomiko gogorra saihestezina da, eta hainbat adierazletan oinarritzen dira, adibidez, tasen kurbaren maldaren inbertsioan edo petrolioaren prezioen beherakada handian. Analista horiek uste dute inflazioa ezingo dela kontrolatu enplegu-mailetan atzerakada nabarmenik eragin gabe, eta beraz, uste dute banku zentralek etengabe gogortuko dutela beren politika 2023an. Atzeraldi-egoera horrek enpresen mozkinen beherakada handia eta errenta aldakorreko merkatuen atzerakada gehigarriak eragingo lituzke.
Lehen esan dugun bezala, konfiantza gehiago dugu lehen agertokian, eta uste dugu burtsek gorantz egingo dutela banku zentralen moneta-gogortzearen zikloaren amaiera baieztatzen denean. Gainera, ziur gaude desinflazio-giro batean banku zentralen diskurtsoaren gogortasunak gero eta eragin txikiagoa izango duela inbertitzaileen baikortasunean. Era berean, uste dugu moneta-doikuntzaren prozesua ia amaituta dagoela eta tasen igoera gutxi geratzen direla etorkizunera begira. Nolanahi ere, erantzuna hurrengo hilabeteetan prezioek izango duten bilakaeran egongo da.
