Merkatuen egungo egoeraren analisia

Roberto Hernanz, BBVA Banku Pribatuaren Merkatuen arduraduna.

Dezelerazio ekonomikoaren arriskuek presioa eragiten dute burtsetan, eta, ziurgabetasun horren aurrean, errenta finkoa inbertitzaileen arreta erakartzen hasi da

2022/07/04

Aste honetan EBZk Sintran (Portugal) egindako Foroan banku zentraletako arduradunak bildu zirenean, kontakizun oldarkorrari eutsi zioten eta inflazioa geldiarazteko ekintza azkar eta erabakigarria eskatu zuten. Faktore geopolitikoek duten garrantzia nabarmendu bazen ere, esaterako Ukrainako gerra eta COVID-19ak prezioetan duen eragina, eztabaida egituraz altuagoa den inflazio-erregimen baterantzko aldaketa saihesteko beharrera zuzendu zen, prezioen gaineko presioak eragile ekonomikoen igurikimenetan errotzea eragozte aldera. Bai Powellek, bai Lagardek zein Baileyk moneta-politika gogortzeko konpromisoak berretsi zituzten, nahiz eta erritmo eta epe ezberdinetan izan. Powellek, Fed-eko presidenteak, garrantzia kendu zien atzeraldia izateko arriskuei, esanez ez dela hori Estatu Batuetako ekonomiak gaur egun duen arazorik handiena. Beraz, bankari zentralek ez dute ukatzen jardueraren dezelerazioa finkatzen ari denik; aitzitik, adierazi dute lehentasuna, oraingoz, inflazioaren dinamikari aurrea hartzea izan behar duela.

Euroguneko inflazio-datuek ikuspegi hori berretsi zuten: ekaineko inflazioa urte arteko %8,6ra igo zen, elikagaien eta energiaren prezioek bultzatuta, batez ere. Azpiko KPIa hamarren bat moteldu zen arren, inflazioak baliteke oraindik goia jo ez izatea. Izan ere, azpiko inflazioak gorakada handia izan zuen Espainian (hileko %0,6 eta urte arteko %5,5) eta Italian (hileko %0,4 eta urte arteko %3,4), COVID pandemiaren susperraldiak bultzatuta. Estatu Batuetan, kontsumo pribatuaren deflaktorearen maiatzeko irakurketek, azpiko tasan -hori da Fed-arentzat prezioei buruzko neurri gogokoena-, duela aste batzuk argitaratutako KPIaren neurriaren oso azpitik jarraitu zuten.

Energiaren prezioak dira urtearen bigarren erdian inflazioaren egoera mehatxatzen duen ziurgabetasun-faktore nagusia. Oraingoz, etorkizunekoek energiaren prezioak pixkanakako normaldu egingo direla ari dira iragartzen. Europan, adibidez, berokuntzarako gasaren eskaria urtaroen arabera moteltzen denez, inbentarioak negua iritsi aurretik berritzeko aukera eman du. Hala ere, arrisku geopolitikoek eta Errusiaren hornidura-murrizketek ez digute uzten baztertzen neguko hilabeteetan, inbentarioak agortzen direnean, prezioak nabarmen altuagoak izango ez direnik. Bien bitartean, LPEE+ erakundeak ekoizpena bultzatzeko hartu duen konpromisoak petrolioaren prezioak jaisten laguntzen du, baina Txinaren susperraldiak, bereziki mugikortasun eta garraio arloan, bultzada handia emango lioke petrolioaren eskariari.

Bestalde, Estatu Batuetan azken astean argitaratutako jarduera-datuen arabera, kontsumitzaileen gastuak dezelerazio orokorra izan du urte honetan, eta aurreko zenbatespenetan ez zen horrelakorik nabarmendu. Adibidez, lehen hiruhilekoko BPGaren azken irakurketak kontsumo pribatuaren beheranzko berrikuspen handia erakutsi zuen, hiruhileko arteko %1,8raino, alegia, aurreko %3,1eko zenbatespenetik. Bestalde, maiatzeko gastu pertsonalek analistek espero zutenaren erdia besterik ez ziren igo. Era berean, manufakturen ekaineko ISM indizearen osagairik aurreratuenak uzkurtze-lurraldean sartu ziren, 2020ko maiatzetik lehen aldiz.

Txosten honen irekiera-iruzkina amaitzeko, Txinaren bilakaera ekonomikoa eta herrialde garatuena kontrajarririk jarraitzen dute. Manufakturen ekaineko PMIak hobekuntza orokortua erakutsi zuen eskaintzaren eta eskariaren azpi-indizeetan, baina merkatuaren igurikimenen azpitik, marginalki bada ere. Eskaera berriak nabarmen luzatu ziren, 14 hilabeteko maximoraino, eta hornidurako botila-lepoen adierazleak (entrega-denborak, ekoizpen-denborak, sarrera- eta irteera-prezioak) esanguratsuki hobetu dira, COVID-19ak eragindako murrizketa txikiagoen eskutik. Gainera, joan den ostiralean argitaratutako Caixin-en PMIak merkatuaren aurreikuspenak gainditu zituen tarte zabal batez, eta horrek esan nahi du Txinako bultzada ekonomikoa ekainean berreskuratu zela, apirileko minimoa eta gero, eta esportazioen erritmoari eutsi ahalko zaiola epe laburrean. Munduko bigarren ekonomiarik handienaren susperraldiak Europan eta Estatu Batuetan espero den dezelerazioaren zati bat konpentsatu beharko lukeen arren, hazkunde globalaren mailei eutsiz, alderdi negatiboa da petrolioaren eskaria ere handitu litekeela, eta horrek energiaren prezioak goian mantenduko lituzkeela, ziurrenik.

Merkatuen bilakaerari dagokionez, beheranzko merkatuen burdinaren legea nabarmena izan zen berriro ere azken astean, eta burtsaren errebotea zapaldua izan zen jaio bezain laster. Hala ere, ostiraleko saioan izandako goranzko erreakzioak bide eman zuen aste osoko zenbaketan izandako jaitsierak aurreko asteko gorakadak baino nabarmen txikiagoak izan zitezen.

Horrek esan nahi du merkatuan badela oraindik jende baikorrik. Estatu Batuetan goranzko burtsa-merkatuaren hamarkada batek, non erorketak beti erosteko aukera izaten ziren, garaitzeko inertzia oso zailak sortzen ditu. Baikortasunak azaltzen du beheranzko merkatuaren iritsiera zergatik atzeratu den horrenbeste 2022an, bat-batean behera egin beharrean, COVID-19aren pandemiaren agerpenaren ondoren gertatu zen bezala. Txikizkako inbertitzaileen akzioa (erorketetan erosten jarraitzen dute) ez dator bat inbertitzaile instituzional handien posizionamenduarekin, errenta aldakorreko edukitzak ahalik eta gehien murriztu baitituzte.

Nolanahi ere, S&P 500 indizeak bere hamaikagarren astea izan zuen beherantz azken hamahiruetatik, atzeraldiaren beldurrak merkatuaren kontakizunean nagusitzen ziren heinean. Ez hori bakarrik: Estatu Batuetako indizeak 1970etik izan duen lehen seihilekorik txarrena itxi zuen, Fed-en biraketa oldarkorrak eta inflazio-presio handiek eraginda. Lehen seihilekoan, petrolioarena izan zen positiboan mantendu zen sektore bakarra, eta hauek izan ziren zigortuenak: eskatu ahalako kontsumoa (inflazioaren eraginez), eta komunikazio- eta teknologia-zerbitzuak, nagusiki zorraren errentagarritasunen gorakadak zigortuta. Defentsa-sektoreek ere jokabide hobea erakutsi dute. Finantza-sektoreak, zorraren errentagarritasunen hazkundeak mesede egin ziezaiokeen arren, dezelerazio ekonomikoaren eta atzeraldiaren beldurraren testuingurua bizi du. Azken astean, Estatu Batuetako sektoreen jokabidea 2022 osoan izandakoaren kalko bat izan zen. Europan, burtsaren beherakadak Atlantikoaren beste aldean izandakoen antzekoak izan ziren, -%2,5 ingurukoak. Italiako selektiboak izan zuen bilakaera erlatiborik txarrena, zorraren kostuek berriz ere gora egingo dutenaren beldur, zorpetze publiko handiaren eta erroturiko ziurgabetasun politikoaren testuinguru batean. Europan atzeraldi bat izango ote den beldurra, Errusiak energia-hornidura eteteak eragin dezakeena, besteak beste, zama izan zen euroguneko indize nagusientzat ere, batez ere Alemanian.

Laburbilduz, merkatuek espero dute Erreserba Federalak oinarrizko beste 75 puntu igoko dituela tasak uztail amaieran. Ez dago hain garbi hori gertatuko denik. Azkenaldiko diskurtso federalaren eta, ziurrenik, ekaineko FOMCren akten irakurketa arduratsuak erakusten du uztaileko gorakadaren maila edozein ezusteko ekonomikoren norabideak eta tamainak erabakiko duela. Eta, ekaineko bileraz geroztik, inflazioak eta hazkundeak ustekabe negatiboa eman dute. Eskaera berrien osagaiek eta manufakturen ISM adierazleak irten egin dira hedapen-eremutik, eta zerbitzuen indizea ere azkar hoztuko da aste honetan, ziurrenera. Benetako gastu pertsonala adituen aurreikuspenen azpitik geratu zen; bitartean, gasolinaren eta oinarrizko beste produktu batzuen prezioek behera egin zuten. Michiganeko Unibertsitateak ekainean igo egin zituen epe luzerako inflazio-aurreikuspenak, Fed-a goitik beheraino asaldatuz, baina igoera hori ia erabat irauli zen azken irakurketan. Asteko fokua lan-merkatuan egongo da. Enplegu berrien kopuruan etsipenen bat gertatzen bada edo langabezia-tasak gora egiten badu, beste ezusteko esanguratsu bat izango litzateke moneta-politikaren arduradunentzat. Horrek esan nahi du lan-merkatua, askotan dezelerazio ekonomikoaren adierazle atzeratua dena, FOMCeko kideek aurreikusia duten baino azkarrago ari dela ahultzen, urte amaieran %3,7ko langabezia-tasa besterik ez baitzuen espero. Hori guztia kontuan hartuta, uste dugu azkarregi dela uztailean oinarrizko 75 puntu igoko direla ziurtatzeko. Oinarrizko 50 puntuko igoeraren ebidentzia oro, aitzitik, ondo hartuko lukete albiste onak izateko irrikaz dauden merkatuek. Datozen asteetan, Estatu Batuetan ofizialki hasiko den emaitzen denboraldiak eragina izan dezake sektore ziklikoen jokabide txarrean, eta litekeena da kanpainan zehar konpainiek jakinaraztea kostuak azken kontsumitzaileari helarazteko zailtasun handiago dituztela. Edonola ere, gure itxaropena da enpresa-mozkinek sendotasunari eutsiko diotela, inflazio-tasa handiagoek salmenta-zifretan islatzeko joera baitute, eta horrek marjinen balizko narriadura konpentsa dezake. Noizbait esana dugu urtearen bigarren erdia lehenengoa baino hobea izango dela uste dugula, finantza-merkatuen bilakaerari dagokionez. Gure aurreikuspenen arabera, inflazio-tasak udako hilabeteetan hasiko dira moteltze-seinaleak ematen, eta, horri esker, moneta-politikak presio txikiagoa izango du eta atzeraldia izateko beldurrak arindu egingo dira. Egoera hori berresten bada, merkatuek marjina izango dute urtearen lehen erdian izandako beherakada handietako batzuk berreskuratzeko. Hala ere, ziurgabetasuna da nagusi oraindik, eta horrek erabat justifikatzen du arrisku-aktiboetan dugun zuhurtasun-posizionamenduarekin jarraitzea.